Wiosną 2019 r. zapadło orzeczenie zakazujące używania na terytorium Polski znaku towarowego ZARINA z uwagi na to, że oznaczenie to mogło wprowadzać potencjalnych klientów w błąd, co do pochodzenia towarów w postaci odzieży. Wyrok był następstwem postępowania zainicjowanego przez grupę INDITEX – właściciela marki ZARA. W ślad za orzeczeniem ZARINA zamknęła wszystkie swoje sklepy w Polsce i zrezygnowała z planu dalszej ekspansji na tym terytorium. [1] [2]
Nie był to jednak koniec sporu z ZARĄ, gdyż hiszpański potentat odzieżowy równolegle domagał się unieważnienia znaku towarowego ZARINA. Rozstrzygnięcie w tym zakresie zapadło dopiero w ostatnim czasie. Decyzją Urzędu Patentowego RP znak towarowy ZARINA został unieważniony w całości.
Znak towarowy ZARINA
Przedmiotem sporu był następujący słowno-graficzny znak towarowy ZARINA (IR.1231710):
Znak ten został początkowo zgłoszony przed rosyjskim odpowiednikiem Urzędu Patentowego, a następnie w oparciu o Protokół Madrycki, w ramach rejestracji międzynarodowej, również w innych państwach, w tym między innymi w Polsce. [3]
Analogicznie jak w przypadku rejestracji międzynarodowej ww. znaku na terytorium Polski, grupa INDITEX zaoponowała także przed rejestracją w innych państwach. Rejestracja spornego znaku towarowego została unieważniona m.in. na Litwie, Łotwie, w Czechach i na Węgrzech. [4]
Jaka była argumentacja ZARA?
Podstawą wniosku o unieważnienie było powołanie się na wcześniejsze prawo do znaku towarowego ZARA, przy jednoczesnym wskazaniu, że znak ten został zarejestrowany dla identycznych lub co najmniej podobnych towarów oraz, że występuje ryzyko wprowadzenia klientów w błąd.
W postępowaniu wywodzono również, że sporny znak towarowy wykazuje cechy podobieństwa do wcześniejszych znaków towarowych zarejestrowanych na rzecz ZARA (a nawet, że znak ten mógł być inspiracją dla znaku ZARINA), jak również, że sporny znak towarowy wywołuje podobne ogólne wrażenie na odbiorcy jak znak ZARA. Faktu tego nie zmienia jednocześnie to, że w spornym znaku towarowym obok znaku ZARA użyto dodatkowych liter.
Grupa INDITEX wskazywała również, że marka ZARA jest rozpoznawalna na całym świecie, o czym miała świadczyć m.in. liczba sklepów, ich lokalizacji, a także uzyskiwane przez markę wyniki finansowe. Na podstawie tych okoliczności grupa INDITEX twierdziła, iż w chwili rejestracji w Polsce znaku ZARINA, ZARA była znakiem renomowanym.
Jako argument w postępowaniu wykorzystano również fakt unieważnienia spornego znaku w innych państwach z uwagi na możliwą kolizję z wcześniejszym znakiem ZARA.
Co twierdziła ZARINA?
Z kolei ZARINA wywodziła, że analizując znaki towarowe nie sposób pominąć, iż znak ZARINA jest dłuższy, jak również, że końcówka „INA” wskazuje na jego wschodnie pochodzenie. W obronie spornego znaku wskazano, że marka ZARINA była pierwszą rosyjską marką modową oraz, że jej historia sięga początków przemysłu szwalniczego w Rosji. Sama nazwa miała natomiast pochodzić od rosyjskiego słowa „świt”. Jednocześnie wskazywano, że nawet uznanie, iż marka ZARA posiada renomę w innych państwach, nie oznacza automatycznie, iż marka posiada renomę także w Polsce. Z kolei, jak twierdzono, dobre wyniki finansowe ZARA wskazują na to, że trudno mówić o tym, by wskutek działalności ZARINY, ZARA straciła swoją klientelę.
Istotną kwestią było także zwrócenie uwagi na to, że sporny znak towarowy pochodzi już z lat 70., niemniej w tamtym okresie funkcjonował on wyłącznie w cyrylicy. Dopiero jego zapis w wersji łacińskiej pozwolił na wejście na rynek europejski.
Jakie były motywy rozstrzygnięcia?
Kolegium UP przychyliło się do stanowiska ZARA i uznało, iż sporny znak towarowy należy unieważnić w całości. Kolegium zwróciło uwagę, że towary i usługi dla których używane były oba znaki są identyczne lub co najmniej podobne. Kolegium uznało, że dodanie w spornym znaku dwóch liter nie eliminuje podobieństwa, gdyż świadczy o nim użycie początkowego elementu składającego się z liter „ZAR” oraz ostatniej litery „A”. W konsekwencji, zdaniem Kolegium znaki wywołują podobne wrażenie, co może powodować konfuzję u klientów, co do pochodzenia towarów i co w ocenie Kolegium stanowi podstawę do unieważnienia znaków. Stronom przysługuje skarga do WSA.
Wnioski
Czy decyzja UPRP była zasadna? Tytułem wyjaśnienia trzeba wskazać, że na terytorium Polski m.in. dla towarów w postaci odzieży, zarejestrowany jest słowny znak towarowy ZARA (R.079861). Tym samym chroniony jest każdy graficzny sposób zapisania tego wyrażenia.
Na poprawkę wziąć należy, że obecne logo ZARA różni się istotnie od tego, które stanowiło przedmiot sporu. [5] Logo ZARA zostało bowiem zmodyfikowane, a wskutek zmian uzyskało bardziej fantazyjny kształt liter. Litery obecnie na siebie nachodzą. Przed odświeżeniem, logo ZARA było jednak, moim zdaniem, podobne do oznaczenia ZARINA. Głównymi podobieństwami było w moim przekonaniu to, że oba znaki zapisane były drukowanymi literami, które były od siebie oddalone. Oba słowa były nadto zapisane na czarno na białym tle, stosunkowo prostym fontem. Dodatkowym elementem, który mógł prowadzić do konfuzji konsumentów to fakt, że obie marki zajmowały się sprzedażą odzieży, która była zbliżona stylem. Sklepy obu marek były „sieciówkami”, a więc mogły znajdować się w tym samym centrum handlowym. Na koniec zdradzę tylko, że przy moim pierwszym spotkaniu z marką ZARINA sama byłam przekonana o tym, że jest to marka powiązana z ZARA, a więc decyzja Kolegium UPRP jest moim zdaniem zasadna – podkreśla adw. Katarzyna Fiedeń.
[1] https://businessinsider.com.pl/finanse/handel/siec-zarina-zamyka-sklepy-w-polsce/bncz6dl (dostęp: 25.10.2021 r.)
[2] https://tvn24.pl/biznes/z-kraju/melon-fashion-group-wlasciciel-marki-zarina-konczy-dzialalnosc-w-polsce-ra925954-4506286(dostęp: 25.10.2021 r.)
[3] https://www3.wipo.int/madrid/monitor/en/ (dostęp: 25.10.2021 r.)
[4] https://www3.wipo.int/madrid/monitor/en/ (dostęp: 25.10.2021 r.)
[5] https://brandingmonitor.pl/zara-zaskoczyla-wszystkich-nowym-logo/ (dostęp: 25.10.2021 r.).